Odstąpienie od umowy. Kiedy jest możliwe i jak to zrobić?

Prawo pozwala zrezygnować z umowy w pewnych przypadkach. Oprócz możliwości złożenia wypowiedzenia np. od umowy najmu, prawo przewiduje także możliwość odstąpienia od umowy. O tym jak skorzystać z prawa odstąpienia od umowy i jakie są skutki, dowiesz się z niniejszego artykułu. Możliwość odstąpienia od umowy regulują przepisy m.in. Kodeksu cywilnego dotyczące zobowiązań umownych i ustawa z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta. Na gruncie tych przepisów wyróżnić możemy ustawowe prawo odstąpienia od umowy (czyli przepisy prawne przewidujące możliwość odstąpienia od umowy) i umowne prawo odstąpienia od umowy (kiedy same strony w sporządzanej przez siebie umowie przewidziały możliwość odstąpienia od tejże umowy).

Ustawowe prawo odstąpienia od umowy

Zawierając różnorakie umowy (umowy kupna, umowy sprzedaży) niestety możemy trafić na nierzetelnego kontrahenta, który nie realizuje zawartej z nami umowy. W takiej sytuacji nie jesteśmy jednak bezsilni. Możemy wyznaczyć kontrahentowi dodatkowy czas na spełnienie świadczenia z zagrożeniem, iż po tym terminie odstąpimy od umowy. Możemy również żądać naprawienia szkody, którą ponieśliśmy w związku z niewykonaniem umowy przez takiego nieuczciwego kontrahenta. Jeśli kontrahent oświadczy nam wprost, że nie spełni świadczenia na naszą rzecz, możemy odstąpić od zawartej umowy bez wyznaczania terminu dodatkowego. Przepis ten chroni nasz interes jako wierzyciela. Wiedząc o tym, że druga strona umowy nie spełni świadczenia na naszą rzecz, możemy od umowy odstąpić i o wiele szybciej znaleźć inną osobę, która to świadczenie spełni. Odstąpienie od umowy możliwe jest także gdy spełnienie świadczenia staje się niemożliwe czy to wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność kontrahent zobowiązany do świadczenia czy to wskutek okoliczności, za które żadna ze stron podpisanej umowy odpowiedzialności nie ponosi.

Odstąpienie od umowy zawartej na odległość i odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa

W sytuacjach gdy klient – konsument zawiera z przedsiębiorcą – sprzedawcą umowę na odległość (np. gdy dokonuje zakupów poprzez sieć Internet) czy poza lokalem przedsiębiorstwa (powszechnie znane pokazy garnków czy sprzętu AGD), to zasady i tryb wykonania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od takiej umowy reguluje ustawa z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta.

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów (z pewnymi wyjątkami). Jest to tzw. prawo do namysłu, które umożliwia konsumentowi zapoznanie się z dostarczonym towarem i podjęcie decyzji co do zakupu. Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje gdy konsument dokonuje zakupu w lokalu przedsiębiorcy, tj. w tradycyjnych sklepach stacjonarnych chyba, że sprzedawca przewiduje taką możliwość. Jednak jest to jego dobra wola, nie obowiązek prawny.

Bieg terminu do odstąpienia od umowy zależy od charakteru transakcji. W przypadku umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności jak np. umowa sprzedaży rzeczy przez Internet, termin 14 dni należy liczyć od dnia otrzymania rzeczy czyli doręczenia przesyłki przez kuriera bądź listonosza.

Przykład: Ania kupiła w sklepie internetowym buty, które otrzymała 8 kwietnia 2021 r. Termin na odstąpienie od umowy upływa w dniu 22 kwietnia 2021 r. Do zachowania terminu wystarczy, że Ania wyśle do sprzedawcy do tego dnia (włącznie) oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Decyduje data nadania. Nie ma znaczenia to, że sprzedawca otrzyma oświadczenie po upływie terminu.Oświadczenie o odstąpieniu od umowy może być złożone w dowolnej formie. Dla celów dowodowych jednak najlepiej zrobić to na piśmie. Oświadczenie możesz napisać samodzielnie lub skorzystać z powszechnie dostępnych wzorów. Wzór formularza odstąpienia od umowy zawiera ustawa o prawach konsumenta (jest to załącznik nr 2 do ustawy). Niektórzy sprzedawcy dołączają stosowane przez siebie papierowe wzory odstąpienia do umowy do przesyłki, a czasem umożliwiają złożenie oświadczenia o odstąpieniu drogą elektroniczną poprzez stronę internetową e-sklepu.

Odstąpienie od umowy – zwrot pieniędzy

W razie złożenia przez konsumenta oświadczenia o odstąpieniu od umowy, umowę taką uważa się za niezawartą. Przedsiębiorca jako sprzedawca musi niezwłocznie – nie później jednak niż 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia – zwrócić konsumentowi wszystkie płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Pieniądze powinny zostać zwrócone w taki sam sposób, jakiego wcześniej użył konsument, chyba że wyraził on zgodę na inną formę zwrotu środków. Sprzedawca może wstrzymać się jednak ze zwrotem pieniędzy do chwili otrzymania zwracanej rzeczy lub potwierdzenia jej odesłania. Oprócz zwrotu ceny zapłaconej przez konsumenta, sprzedawca powinien zwrócić jeszcze koszty doręczenia mu rzeczy do wysokości odpowiadającej najtańszej opcji przesyłki dostępnej w danej ofercie. Jeżeli konsument wybierze droższy środek transportu, nie otrzyma zwrotu różnicy między wartością wybranej dostawy, a najtańszym sposobem transportu.

Przykład: Ania kupiła w e-sklepie ozdoby na włosy za 60 zł. Jako sposób wysyłki wybrała firmę kurierską za 15 zł. Inne dostępne opcje to odbiór osobisty za 0 zł i list polecony za 10 zł. Po kilku dniach Ania uznała, że ozdoby jej się nie podobają i odstąpiła od umowy. W takim przypadku sprzedawca powinien zwrócić Ani zapłaconą cenę 60 zł i koszty najtańszej przesyłki, czyli listu poleconego za 10 zł. Darmowego odbioru osobistego nie uwzględniamy w takim przypadku bo jest do możliwość samodzielnego odbioru rzeczy przez klienta, a nie sposób jej doręczenia.

A jakie obowiązki ma konsument w przypadku odstąpienia? Konsument jest zobowiązany odesłać kupioną rzecz niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia, w którym złożył sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy i nadanie do sprzedawcy rzeczy to dwie odrębne czynności. Nie muszą być wykonane równocześnie.

Przykład: Ania kupiła w sklepie internetowym buty, które otrzymała 8 kwietnia 2021 r. Przymierzyła je i okazało się, że są bardzo niewygodne, i dlatego 12 kwietnia 2021 r. wysłała do sprzedawcy pocztą oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Zaś w dniu 19 kwietnia 2021 r. odesłała buty.

Umowne prawo odstąpienia od umowy

Możliwość odstąpienia od umowy poza wypadkami wskazanymi wyżej, może zostać także przewidziana przez osoby podpisujące ze sobą umowę. Mogą one zastrzec formułując treść umowy, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. To od decyzji osób podpisujących umowę będzie zależało, która strona może odstąpić od umowy i w jakim terminie. Strona odstępująca od umowy zobowiązana będzie wówczas złożyć drugiej stronie oświadczenie, iż rezygnuje z zawartej umowy. W takim przypadku umowa uważana jest za niezawartą. Czyli strony powracają do stanu sprzed jej zawarcia. Oznacza to, że strony muszą zwrócić sobie przekazane towary i zapłaconą cenę. Dodatkowo strony mogą w umowie przewidzieć, że wolno jest od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej kwoty (jest to tzw. odstępne) to złożenie oświadczenia o odstąpieniu będzie skuteczne tylko wówczas gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Przykład: Ania kupiła telewizor w sklepie stacjonarnym za 2.000 zł. W umowie razem ze sprzedawcą zastrzegła, że w ciągu 14 dni będzie mogła odstąpić od umowy sprzedaży. Kilka dni po zakupie Ania rozmyśliła się jednak i złożyła sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Ania zobowiązana jest teraz oddać telewizor, a sprzedawca zwrócić Ani zapłaconą cenę w wysokości 2.000 zł.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj